Xiva - Yunusxon maqbarasi
Xiva shahridagi Yunusxon maqbarasi 1558-1559 yillarda qurilgan. U Xo’ja-Maram madrasasining janubida joylashgan va Xiva shahridagi Ichan-Qal’a kompleksi tarkibiga kiradi.
Maqbara ikki gumbazli portalli bo’lgan. Ikki xona konusning gumbazlari bilan qoplangan.
Yunusxon Xorazmshohlar sulolasining salaflaridan biri bo’lgan. U Xiva shahridagi Yunusxon maqbarasi xonalardan biriga dafn etilgan. Ikkinchi qabrda kim dafn etilgani hali noma’lum.
Qadimgi afsonaga ko’ra, Xiva shahri Muqaddas Kitobda yozilgan Nuh avlodlaridan biri qazigan quduq atrofida qurilgan. Afsonalarga ko’ra, bu quduqdagi suv ayniqsa toza va mazali bo’lgan. U hali ham shaharda turadi va qadimiy yodgorliklardan biridir. Xivaning poydevori 2,5 asrdan ko’proq vaqt oldin boshlangan, undan keyin u Xorazmning eng boy va obod aholi punktlaridan biriga aylangan. O’zining paydo bo’lishining boshida shahar o’rnini turli hukmron sulolalar egalladi, uni jangovar qabilalar qayta-qayta bosib olishdi va XIII asr boshlarida Chingizxon qo’shinlari deyarli butun shaharni vayron qilishdi.
XIII asrning o’rtalarida shahar Xiva xonligining markaziga va taraqqiyot va farovonlikning ikkinchi davriga, Sharqdagi islomning eng muhim va yirik markazlaridan biriga aylandi. Shahar muhtasham yodgorliklarga boy, ular orasida dunyoviy va diniy binolarni topishingiz mumkin.